贵州省位于云贵高原东部,境内山峦起伏,河谷深切,地貌类型复杂,植被覆盖率高,植物多种多样,蝶类资源也十分丰富。由于种种原因,贵州蝶类资源的调查开展得还很不充分。就文献所见,主要集中在习水、茂兰、梵净山、雷公山等地,其中以茂兰的蝶类资源调查较全面,但综合性的贵州蝶类名录发表的很少,而且发表时间较早,记载的种类也比较少。如文献[1]发表于1999年,只记录了11科106属185种,还不及文献[2]报道的茂兰蝶类(11科107属199种)和文献[3]报道的习水蝶类(11科127属250种)多。根据已发表的部分文献[1-18]整理了一份新的贵州蝶类名录,其中含一个我于2012年7月采集于雷山县的新记录种——银线灰蝶Spindasis lohita (Horsfield, [1829])。据统计,已记录的贵州蝶类约460种(不含亚种),分属12科182属。其中,凤蝶科13属42种,绢蝶科1属1种,粉蝶科16属48种,斑蝶科5属13种,环蝶科5属6种,眼蝶科15属61种,蛱蝶科44属130种,珍蝶科1属2种,喙蝶科1属2种,蚬蝶科4属9种,灰蝶科36属63种,弄蝶科41属83种。由于掌握的文献有限,这仍只是部分的名录,并且随着将来调查的深入,相信还会有更多的种类被发现和记录。
为方便查询、使用,本名录按《中国蝶类志》的分类系统分科排列,属、种的排列则按拉丁名顺序。
1
凤蝶科Papilionidae
1.1
宽尾凤蝶属Agehana Matsumura, 1936
宽尾凤蝶 Agehana elwesi (Leech, 1889)
1.2
曙凤蝶属Atrophaneura Reakirt, [1865]
暖曙凤蝶 Atrophaneura aidonea
(Doubleday, 1845)
瓦曙凤蝶 Atrophaneura varuna (White, 1842)
1.3
麝凤蝶属Byasa Moore, 1882
麝凤蝶 Byasa alcinous (Klug, 1836)
长尾麝凤蝶 Byasa impediens (Rothschild, 1895)
灰绒麝凤蝶 Byasa mencius (C. Felder et R. Felder, 1862)
多姿麝凤蝶 Byasa polyeuctes (Doubleday, 1842)
1.4
斑凤蝶属Chilasa Moore, [1881]
褐斑凤蝶 Chilasa agestor (Gray, 1831)
小黑斑凤蝶 Chilasa epycides (Hewitson, 1864)
臀珠斑凤蝶 Chilasa slateri (Hewitson, 1859)
1. 5
青凤蝶属Graphium Scopoli, 1777
统帅青凤蝶 Graphium agamemnon (Linnaeus, 1758)
碎斑青凤蝶 Graphium chironides (Honrath, 1884)
宽带青凤蝶 Graphium cloanthus (Westwood, 1841)
木兰青凤蝶 Graphium doson (C. Felder et R. Felder, 1864)
黎氏青凤蝶 Graphium leechi (Rothschild, 1895)
青凤蝶 Graphium sarpedon (Linnaeus, 1758)
1.6
燕凤蝶属Lamproptera Gray, 1832
燕凤蝶 Lamproptera curia (Fabricius, 1787)
绿带燕凤蝶 Lamproptera meges (Zinkin, 1831)
1.7
钩凤蝶属Meandrusa Moore, 1888
褐钩凤蝶 Meandrusa sciron (Leech, 1890)
1.8
珠凤蝶属Pachliopta Reakirt, [1865]
红珠凤蝶 Pachliopta aristolochiae
(Fabricius, 1775)
1.9
凤蝶属Papilio Linnaeus, 1758
红基美凤蝶 Papilio alcmenor C. Felder et R. Felder, [1864]
碧凤蝶 Papilio bianor Cramer, [1777]
玉牙凤蝶 Papilio castor Westwood, 1842
达摩凤蝶 Papilio damoleus Linnaeus, 1758
玉斑凤蝶 Papilio helenus Linnaeus, 1758
金凤蝶 Papilio machaon Linnaeus, 1758
马哈凤蝶 Papilio mahadevus Moore, [1879]
美凤蝶 Papilio memnon Linnaeus, 1758
宽带凤蝶 Papilio nephelus Boisduval, 1836
巴黎翠凤蝶 Papilio paris Linnaeus, 1758
玉带凤蝶 Papilio polytes Linnaeus, 1758
蓝凤蝶 Papilio protenor Cramer, [1775]
红斑美凤蝶 Papilio rumanzovius Eschscholtz, 1821
柑橘凤蝶 Papilio xuthus Linnaeus, 1767
1.10
纹凤蝶属Paranticopsis Wood-Mason et de Nicéville, [1887]
纹凤蝶 Paranticopsis macareus
(Godart, 1819)
客纹凤蝶 Paranticopsis xenocles
(Doubleday, 1842)
1.11
绿凤蝶属Pathysa Reakirt, [1865]
斜纹绿凤蝶 Pathysa agetes (Westwood, 1843)
绿凤蝶 Pathysa antiphates (Cramer, [1775])
1.12
剑凤蝶属Pazala Moore, 1888
升天剑凤蝶 Pazala euroa (Leech, [1893])
华夏剑凤蝶 Pazala mandarina (Oberthür, 1879)
铁木剑凤蝶 Pazala timur (Ney, 1911)
1.13
裳凤蝶属Troides Hübner, [1819]
金裳凤蝶 Troides aeacus (C. Felder et R. Felder, 1860)
2
绢蝶科Parnassiidae
2.1
绢蝶属Parnassius Latreille, 1804
冰清绢蝶 Parnassius glacialis
Butler, 1866
3
粉蝶科Pieridae
3.1
襟粉蝶属Anthocharis Boisduval, Rambur, Duméril et Graslin, 1833
皮氏尖襟粉蝶 Anthocharis bieti Oberthür, 1884
黄尖襟粉蝶 Anthocharis scolymus
Bulter, 1866
3.2
绢粉蝶属Aporia Hübner, 1819
完善绢粉蝶 Aporia agathon (Gray, 1831)
巨翅绢粉蝶 Aporia gigantea Koiwaya, 1993
利箭绢粉蝶 Aporia harrietae (de Nicéville, 1893)
小檗绢粉蝶 Aporia hippia (Bremer, 1861)
三黄绢粉蝶 Aporia lanaldei (Oberthür, 1876)
大翅绢粉蝶 Aporia largeteaui (Oberthür, 1881)
3.3
尖粉蝶属Appias Hübner, 1819
白翅尖粉蝶 Appias albina (Boisduval, 1836)
雷震尖粉蝶 Appias indra (Moore, 1858)
兰姬尖粉蝶 Appias lalage (Doubleday, 1842)
灵奇尖粉蝶 Appias lyncida (Cramer, 1779)
帕帝尖粉蝶 Appias pandione (Geyer, 1832)
[注1]
3.4
迁粉蝶属Catopsilia Hübner, 1819
迁粉蝶 Catopsilia pomona (Fabricius, 1775)
梨花迁粉蝶 Catopsilia pyranthe (Linnaeus, 1758)
3.5
园粉蝶属Cepora Billberg, 1820
青园粉蝶 Cepora nadina (Lucas, 1852)
黑脉园粉蝶 Cepora nerissa (Fabricius, 1775)
3.6
豆粉蝶属Colias Fabricius, 1807
橙黄豆粉蝶 Colias fieldii Ménétriès, 1855
东亚豆粉蝶 Colias poliographus Motschulsky, 1860
[注2]
3.7
斑粉蝶属Delias Hübner, 1819
艳妇斑粉蝶 Delias belladonna (Fabricius, 1793)
倍林斑粉蝶 Delias berinda (Moore, 1872)
[注3]
报喜斑粉蝶 Delias pasithoe (Linnaeus, 1767)
洒青斑粉蝶 Delias sanaca (Moore, 1858)
隐条斑粉蝶 Delias subnubila Leech, 1893
3.8
方粉蝶属Dercas Doubleday, 1847
黑角方粉蝶 Dercas lycorias (Doubleday, 1842)
橙翅方粉蝶 Dercas nina Mell, 1913
檀方粉蝶 Dercas verhuelli (van der Hoeven, 1839)
3.9
黄粉蝶属Eurema Hübner, [1819]
安迪黄粉蝶 Eurema andersoni (Moore, 1886)
檗黄粉蝶 Eurema blanda (Boisduval, 1836)
无标黄粉蝶 Eurema brigitta (Stoll, 1870)
宽边黄粉蝶 Eurema hecabe (Linnaeus, 1758)
尖角黄粉蝶 Eurema laeta (Boisduval, 1836)
3.10
玕黄粉蝶属Gandaca Moore, 1896
玕黄粉蝶 Gandaca harina (Horsfield, [1829])
3.11
钩粉蝶属Gonepteryx Leach, 1815
圆翅钩粉蝶 Gonepteryx amintha Blanchard, 1871
尖钩粉蝶 Gonepteryx mahagura Gistel, 1857
大钩粉蝶 Gonepteryx maxima Bulter, 1885
[注4]
钩粉蝶 Gonepteryx rhamni (Linnaeus, 1758)
3.12
橙粉蝶属Ixias Hübner, 1819
橙粉蝶 Ixias pyrene (Linnaeus, 1764)
3.13
粉蝶属Pieris Schrank, 1801
东方菜粉蝶 Pieris canidia (Sparrman, 1768)
暗脉菜粉蝶 Pieris dulcinea (Bulter, 1882)
[注5]
大展粉蝶 Pieris extensa Poujade, 1888
黑纹粉蝶 Pieris melete Ménétriès, 1857
菜粉蝶 Pieris rapae (Linnaeus, 1758)
3.14
云粉蝶属Pontia Fabricius, 1807
绿云粉蝶 Pontia chloridice (Hübner, [1813])
云粉蝶 Pontia edusa (Fabricius, 1777)
[注6]
3.15
锯粉蝶属Prioneris Wallace,
1867
红肩锯粉蝶 Prioneris clemanthe (Doubleday, 1846)
锯粉蝶 Prioneris thestylis (Doubleday, 1842)
3.16
飞龙粉蝶属Talbotia Bernardi, 1958
飞龙粉蝶 Talbotia nagana (Moore, 1884)
4
斑蝶科Danaidae
4.1
斑蝶属Danaus Kluk, 1780
金斑蝶 Danaus chrysippus (Linnaeus, 1758)
虎斑蝶 Danaus genutia (Cramer, [1779])
4.2
紫斑蝶属Euploea Fabricius, 1807
冷紫斑蝶 Euploea algea (Godart, 1819)
黑紫斑蝶 Euploea eunice (Godart, 1819)
蓝点紫斑蝶 Euploea midamus (Linnaeus, 1758)
异型紫斑蝶 Euploea mulciber (Cramer, [1777])
4.3
旖斑蝶属Ideopsis Horsfield, 1857
拟旖斑蝶 Ideopsis similis (Linnaeus, 1758)
旖斑蝶 Ideopsis vulgaris (Bulter, 1874)
4.4
绢斑蝶属Parantica Moore, [1880]
绢斑蝶 Parantica aglea
(Stoll, [1782])
黑绢斑蝶 Parantica melanea
(Cramer, [1775])
大绢斑蝶 Parantica sita
(Kollar, 1884)
4.5
青斑蝶属Tirumala Moore, [1880]
青斑蝶 Tirumala limniace (Cramer,
[1775])
啬青斑蝶 Tirumala septentrionis (Bulter,
1874)
5
环蝶科Amathusiidae
5.1
纹环蝶属Aemona Hewitson, 1868
纹环蝶 Aemona amathusia (Hewitson,
1867)
尖翅纹环蝶 Aemona lena
Atkinson, 1872
5.2
方环蝶属Discophora Boisduval, [1836]
凤眼方环蝶 Discophora sondaica Boisduval,
1836
5.3
串珠环蝶属Faunis Hübner, [1819]
灰翅串珠环蝶 Faunis aerope
(Leech, 1890)
5.4
箭环蝶属Stichophthalma C. Felder et R. Felder,
1862
箭环蝶 Stichophthalma howqua (Westwood,
1851)
5.5
斑环蝶属Thaumantis Hübner, [1826]
紫斑环蝶 Thaumantis diores
Doubleday, 1845
6
眼蝶科Satyridae
6.1
颠眼蝶属Acropolis Hemming, 1934
颠眼蝶 Acropolis thalia
(Leech, 1891)
6.2
艳眼蝶属Callerebia Butler, 1867
大艳眼蝶 Callerebia suroia
Tytler, 1914
6.3
多眼蝶属Kirinia Moore, 1893
多眼蝶 Kirinia epaminondas (Staudinger,
1887)
6.4
黛眼蝶属Lethe Hübner, [1819]
圆翅黛眼蝶 Lethe butleri
Leech, 1889
曲纹黛眼蝶 Lethe chandica (Moore,
[1858])
白带黛眼蝶 Lethe confusa
Aurivillius, 1897
苔娜黛眼蝶 Lethe diana
(Butler, 1866)
黛眼蝶 Lethe dura
(Marshall, 1882)
长纹黛眼蝶 Lethe europa
(Fabricius,1775)
宽带黛眼蝶 Lethe helena
Leech, 1891
明带黛眼蝶 Lethe helle
(Leech, 1891)
深山黛眼蝶 Lethe insana
(Kollar, [1844])
蟠纹黛眼蝶 Lethe labyrinthea Leech,
1890
直带黛眼蝶 Lethe lanaris
Butler, 1877
罗丹黛眼蝶 Lethe laodamia Leech, 1891
门左黛眼蝶 Lethe manzora
(Poujade, 1884)
边纹黛眼蝶 Lethe marginalis Motschulsky,
1860
三楔黛眼蝶 Lethe mekara
(Moore, [1858])
蛇神黛眼蝶 Lethe satyrina Butler, 1871
细黛眼蝶 Lethe siderea
Marshall, [1881]
连纹黛眼蝶 Lethe syrcis
(Hewitson, 1863)
重瞳黛眼蝶 Lethe trimacula Leech, 1890
玉带黛眼蝶 Lethe verma
(Kollar, [1844])
紫线黛眼蝶 Lethe violaceopicta (Poujade,
1884)
6.5
丽眼蝶属Mandarinia Leech, [1892]
蓝斑丽眼蝶 Mandarinia regalis
(Leech, 1889)
6.6
白眼蝶属Melanargia Meigen, 1828
白眼蝶 Melanargia halimede (Ménétriès, 1859)
6.7
暮眼蝶属Melanitis Fabricius, 1807
暮眼蝶 Melanitis leda
(Linnaeus, 1758)
睇暮眼蝶 Melanitis phedima
(Cramer, [1780])
6.8
蛇眼蝶属Minois Hübner, [1819]
蛇眼蝶 Minois dryas
(Scopoli, 1763)
6.9
眉眼蝶属Mycalesis Hübner, 1818
拟稻眉眼蝶 Mycalesis francisca (Stoll,
[1780])
稻眉眼蝶 Mycalesis gotama
Moore, 1857
中介眉眼蝶 Mycalesis intermedia (Moore,
[1892])
小眉眼蝶 Mycalesis mineus
(Linnaeus, 1758)
密纱眉眼蝶 Mycalesis misenus
de Nicéville, 1889
平顶眉眼蝶 Mycalesis panthaka Fruhstorfer,
1909
僧袈眉眼蝶 Mycalesis sangaica Butler, 1877
褐眉眼蝶 Mycalesis unica
Leech, [1892]
6.10
荫眼蝶属Neope Moore, [1866]
田园荫眼蝶 Neope agrestis
(Oberthür, 1876)
布莱荫眼蝶 Neope bremeri
(C. Felder et R. Felder, 1862)
蒙链荫眼蝶 Neope muirheadi (C. Felder et R.
Felder, 1862)
黄斑荫眼蝶 Neope pulaha
(Moore, [1858])
丝链荫眼蝶 Neope yama
(Moore, [1858])
6.11
凤眼蝶属Neorina Westwood, [1850]
凤眼蝶 Neorina patria
Leech, 1891
6.12
豹眼蝶属Nosea Koiwaya, 1993
豹眼蝶 Nosea hainanensis Koiwaya,
1993
6.13
斑眼蝶属Penthema Doubleday, [1848]
白斑眼蝶 Penthema adelma
(C. Felder et R. Felder, 1862)
6.14
网眼蝶属Rhaphicera Butler, 1867
网眼蝶 Rhaphicera dumicola
(Oberthür, 1876)
6.15
矍眼蝶属Ypthima Hübner, 1818
矍眼蝶 Ypthima balda
(Fabricius, 1775) [注7]
中华矍眼蝶 Ypthima chinensis Leech, 1892
幽矍眼蝶 Ypthima conjuncta Leech, 1891
台湾矍眼蝶 Ypthima formosana Fruhstorfer,
1908
拟四眼矍眼蝶 Ypthima imitans
Elwes et Edwards, 1893
黎桑矍眼蝶 Ypthima lisandra (Cramer,
[1780])
魔女矍眼蝶 Ypthima medusa
Leech, [1892]
东亚矍眼蝶 Ypthima motschulskyi (Bremer et Grey,
1853)
密纹矍眼蝶 Ypthima multistriata Butler,
1883
小矍眼蝶 Ypthima nareda
(Kollar, [1844])
融斑矍眼蝶 Ypthima nikaea
Moore, [1875]
完壁矍眼蝶 Ypthima perfecta Leech, 1892
前雾矍眼蝶 Ypthima praenubila Leech, 1891
连斑矍眼蝶 Ypthima sakra
Moore, 1857
大波矍眼蝶 Ypthima tappana
Matsumura, 1909
(待续)